Oorzaak bedplassen, waarom plast mijn kind in bed?

Bedplassen komt vaker voor dan je denkt, ongeveer 1 op de 10 kinderen van 6 jaar oud plast regelmatig in bed. Gelukkig is het meestal goed te behandelen, maar om bedplassen effectief aan te pakken is het belangrijk om de oorzaken van bedplassen goed te begrijpen. In dit artikel leggen we uit waarom kinderen ’s nachts in bed kunnen plassen en wat hieraan te doen is.

Oorzakengroep 1: Fysieke oorzaken van bedplassen

Deze oorzaken hebben te maken met het lichaam en de manier waarop urine wordt geproduceerd en opgeslagen.

1. Verminderde aanmaak van ADK-hormoon

Sommige kinderen maken ’s nachts te weinig antidiuretisch hormoon (ADH) aan. Dit hormoon zorgt dat de nieren ’s nachts minder urine aanmaken. Het gevolg hiervan is dat de blaas sneller vol raakt en een kind sneller in bed plast.

2. Kleine (functionele) blaascapaciteit

Bij sommige kinderen heeft de blaas nog moeite om genoeg urine vast te houden voor de hele nacht, dit kan komen door spanning in de bekkenbodem of verhoogde gevoeligheid.

3. Obstipatie (verstopping)

Een volle endeldarm drukt tegen de blaas aan, hierdoor functioneert de blaas minder goed. Dit is een veel voorkomende oorzaak voor het probleem, maar dit wordt vaak over het hoofd gezien als oorzaak van bedplassen.

4. Urineweginfecties

Bij een blaasontsteking kan het kind moeite hebben met controle van de blaas, ook ’s nachts. Meestal is een urineweginfectie tijdelijk, maar belangrijk om medisch op te volgen.

Oorzakengroep 2: Slaap- en ontwikkelingsgerelateerde oorzaken van bedplassen

Deze oorzaken zijn verbonden aan neurologische ontwikkelingen en het slaappatroon van kinderen.

5. Diepe slaap / vertraagd waakmechanisme

Sommige kinderen slapen zo diep, dat het signaal van een volle blaas niet doorkomt. Deze kinderen worden simpelweg niet wakker tijdens het plassen in de slaap, ook al is de blaas vol.

6. Langzame neurologische rijping

De controle over de blaas ontwikkelt zich logischerwijs bij elk kind anders. Bij sommige kinderen duurt het langer voordat de signalen tussen de hersenen en de blaas goed werken en opgevangen kunnen worden. Vooral ’s nachts heeft de blaas hier moeite mee.

Oorzakengroep 3: Genetische en erfelijke factoren

7. Erfelijkheid

Is één van de ouders vroeger een bedplasser geweest? Dan is de kans tot 40% groter dat het kind ook moeite gaat hebben met bedplassen. Mochten beide ouders hier last van hebben gehad, dan is deze kans zelfs 70%. Bedplassen kan dus in de familie zitten, en dat is niets om je voor te schamen! Lees meer over de erfelijkheid van bedplassen.

Oorzakengroep 4: Medische en neurologische oorzaken (zelden)

Hoewel bedplassen meestal geen psychische oorzaak heeft, kunnen emoties wel invloed hebben op de zindelijkheid van een kind.

8. Stress of grote veranderingen

Stress en grote veranderingen kunnen veel invloed hebben op het bedplasgedrag van een kind, denk aan situaties zoals:

• Een verhuizing
• Echtscheiding
• Geboorte van een broertje of zusje
• Spanningen op school

Deze factoren kunnen het bedplassen verergeren of opnieuw uitlokken.

Oorzakengroep 5: Medische en neurologische oorzaken

9. Neurologische aandoeningen of anatomische afwijkingen

In uitzonderlijke gevallen is bedplassen een gevolg van een medische aandoening, zoals onderstaande voorbeelden:

• Spina bifida (open ruggetje)
• Neurologische schade
• Aangeboren afwijkingen aan de urinewegen

Dit gaat vaak gepaard met klachten overdag, neem als dit het geval is altijd contact op met een arts om dit te laten bekijken.

Samenvattende tabel, oorzaken van bedplassen

Hoe herken je de oorzaak van bedplassen?

Het herkennen van de oorzaak van bedplassen begint met goede observatie. Leeftijd speelt een belangrijke rol, tot 5 jaar oud is bedplassen meestal normaal en onderdeel van de ontwikkeling. Is je kind dus eind 5 of ouder dan 6 en plast het nog regelmatig in bed, dan is het goed om dit verder te bekijken.

Let op het slaappatroon, kinderen die moeilijk wakker worden of ’s nachts diep slapen, voelen vaak de aandrang niet. Dit kan wijzen op een vertraagd waakmechanisme. Ook gedrag overdag zegt veel. Heeft je kind overdag geen ongelukjes, dan is de kans dat de oorzaak lichamelijk is kleiner. Maar als er ook overdag signalen zijn zoals kleine beetjes plassen, buikpijn of verstopping dan kan er sprake zijn van blaasproblemen of obstipatie.

Stress en de veranderingen in de thuissituatie (verhuizing, scheiding, spanning op school) kunnen het bedplassen tijdelijk verergeren, zeker als het kind eerder langere tijd droog is geweest. Vergeet daarbij erfelijkheid niet, als één van de ouders vroeger bedplasser was. De kans is dan groot dat dit bij je kind ook voorkomt.

Door goed te letten op deze signalen, krijg je als ouder snel meer inzicht. Extra tip: houd een plasdagboek bij. Zo ga je patronen zien en kun je oorzaken beter inschatten en heb je waardevolle informatie als je besluit om hulp in te schakelen.

Wanneer is het verstandig om hulp te zoeken?

Bedplassen is dus normaal tot een bepaalde leeftijd, maar er zijn een aantal signalen waar je op moet laten. Wanneer je kind 5/6 jaar oud begint te worden en het bedplassen blijft aanhouden, dan kan dit een aanleiding zijn om dit in de gaten te houden. Ook wanneer het bedplassen opeens weer begint na een lange droge periode en/of overdag klachten en ongelukjes ervaren worden.

Tenslotte is het bij vermoeden van een medische oorzaak zoals infecties of obstipatie ook verstandig om hulp te zoeken. Twijfel je of het nodig is? Neem dan gewoon contact op met je huisarts of een urotherapeut!

Wat kun je als ouder doen?

Gelukkig zijn er fijne manieren ontwikkeld om bedplassen goed aan te pakken, zeker als je weet wat de oorzaak van het bedplassen is. De Dryly Plaswekker helpt kinderen leren wakker worden bij aandrang en pakt het probleem effectief en kindvriendelijk aan. Wizzu de pandabeer neemt je kind aan de hand mee om zindelijk te worden binnen 6 tot 8 weken. In combinatie met de handige app kun je het proces inzichtelijk en extra leuk maken!

Bekijk onze kindvriendelijke plaswekker, of lees meer over hoe onze methode werkt!